گرايش های ارشد زيست شناسی سلولی و مولكولی

رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی

 

زيست شناسی سلولی و مولكولی­ جزو برطرفدار ترین و مهم ترین رشته­ علوم پايه محسوب می ­شود. در ادامه به گرایش های کارشناسی ارشد این رشته در وزارت علوم و بهداشت را بررسی می کنیم و در هر بخش، فرصت های شغلی آن ها را معرفی می کنیم.

 

 گرایش ها و دروس اختصاصی

 

این رشته شامل‌ 5 گرایش‌ بوده که به نام های میکروبیولوژی، سلولی‌ و مولکولی‌، ژنتیک‌، بیوشیمی‌ و بیوفیزیک‌ معرفی می شوند. دروسی که برای هر کدام از این گرایش ها در مقطع لیسانس ارائه می شود، حدودا 90% مشابه بوده و تفاوت زیادی ندارند. از جمله دروس اختصاصی آن ها می توان به فیزیولوژی جانوری و گیاهی، بیوشیمی، آمار زیستی، زیست سلولی-مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، جنین شناسی، بافت شناسی، زیست شناسی پرتویی، ایمونولوژی و … اشاره کرد.

 

ویژگی دانشجویان

 

زیست شناسی سلولی و مولکولی افرادی را می طلبد که پرسشگر و کنجکاو باشند. این افراد معمولا باید سرسخت و پیگیر باشند تا بعد از تحقیق و پژوهش های فراوان، به جواب سوال خود برسند. به نوعی دانشجویان وارد دنیایی پر از ایده، تولید و اختراع در حوزه بیولوژی می شوند.

داشتن قدرت تجزیه و تحلیل بالا، حافظه قوی، اراده و پشتکار زیاد، نکته سنجی و دقت بالا و همچنین صبر و پایداری و البته علاقه به این رشته، سبب موفقیت در این رشته خواهد بود.

 

گرايش های کارشناسی ارشد وزارت علوم

 

1) علوم سلولی و مولكولی:

در این رشته سلول­ها و مولکول­های حیاتی مانند پروتئین­ها و ماده ژنتیکی، مورد مطالعه قرار می­گیرند. در ادامه از طریق این گرایش می­توان به کار­های متفاوتی همچون پژوهشگری و تدريس، كارشناس آزمايشگاه غذایی، دارو و بهداشت، كارشناس آزمايشگاه واكسن وسرم و دارويی، كارشناس آزمايشگاه تشخيص طبی، پژوهشگر، كارشناس آزمايشگاه غذايی- دارويی و بهداشتی پرداخت.

 

2) ژنتيك مولكولی:

اين علم، بيان می­كند كه چه مكانيزم­های مولكولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل ديگر هستند  و چه مكانيزم­هايی باعث می­شوند فرزندان شباهت زيادی به والدين داشته باشند.

تدريس در مؤسسات آموزشی، آزمايشگاه های ژنتيك پزشكی، آزمايشگاه های تحقيقاتی ژنتيك، مؤسسات تحقيقات كشاورزی و اصلاح نباتات، صنايع واكسن سازی و صنايع دارويی، پزشكی قانونی و شركت­های دانش بنيان و ژنتيك و استارتاپ های حوزه­ی علوم زيستی و… از حوزه های كاری اين رشته می باشند.

 

3) ميكروبيولوژی:

ميكروبيولوژی، علم بررسی و مطالعه ميكروارگانيسم ها است. اين علم، ارتباط ميكروارگانيسم ها با  خودشان و نيز با موجودات عالی­تر مانند انسان، گياهان و حيوانات را مورد بررسی قرار می­دهد.

پژوهشگاه­های نفت، آزمايشگاه ­های پاتولوژی و ميكروب­شناسی بيمارستان­ها، بخش ­های تحقيقاتی صنايع غذايی دارويی و بهداشتی، پژوهشگر، كارشناس آزمايشگاه های کنترل کیفیت و غیره مواردیست که در آن ها از متخصصین این رشته استفاده می کنند.

 

4) بيوشيمی:

بيوشيمی شاخه ای از زيست شناسی و نيز شاخه ای از شيمی آلی به شمار می رود. اين علم، پايه مولكولی يك موجود زنده و واكنش­هايی كه  در طول آن رخ می­دهد را مورد بررسی قرار می­دهد. اشتغال در آزمايشگاه­های  تشخيص طبی و بيمارستان­ها، شركت­های بيوتكنولوژی، داروسازی و توليد مواد غذايی، تاسيس شركت های دانش بنيان و… از حيطه های كاری اين رشته می­باشند.

 

5) بيوفيزيك:

بيوفيزيك، دانشی ميان رشته­ای است كه در مرز مشترك رياضی، فيزيك، شيمی، زيست شناسی و حتی  كامپيوتر قرار دارد. فارغ التحصيل های اين رشته ميتوانند در حيطه های تدريس، تحقيق و پژوهش و… فعاليت كنند.

 

6) زيست فناوری (بيوتكنولوژی) ميكروبی :

اين علم، با استفاده از ويژگي­های انواع ميكروب­ها، در توليد و تجزيه  مواد مختلف نقش دارد. اشتغال درواحدهای آموزشی، مراكز تحقيقاتی پژوهشی،زمينه دارويی، توسعه روش­های درمانی  مبتنی بر سلول­های  بنيادی و…، از زمينه های كاری اين رشته می باشند.

 

7) زيست فناوری دريا:

اين علم، يكی از حوزه­های در حال رشد زيست فناوری است كه در آن، موجوداتی چون  ماهی­ها، جلبك­ها و يا باكتری­ها به طور مستقيم و يا غيرمستقيم مورد استفاده قرار می­گيرند. فارغ التحصيلان اين  رشته، می­توانند در مراكز پرورش ماهي، مراكز تحقيق بر روی ارزش مواد غذايي دريايی و اداره شيلات و… مشغول به كار شوند.

 

8) زيست فناوری- گرايش صنعت و محيط زيست:

زيست فناوری، در حقيقت مجموعه­ای از روش­ها برای توليد، تغيير و اصلاح فراورده­ها و توليد ميكروارگانيسم­های خاص برای كاربردهای ويژه است. حيطه­های كاری اين رشته نيز،  مشابه رشته بيوتكنولوژی ميكروبی است با اين تفاوت كه در حوزه صنعتی فعاليت بيشتری دارد.

 

گرايش­های کارشناسی ارشد وزارت بهداشت

 

گرايش ­های کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، به ٣ زير گروه اصلی تقسيم می­ شوند:

 

الف) علوم آزمايشگاهی 1:

 

١) بيوشيمی بالينی:

بيوشيمی بالينی، علم بررسی متابولیسم ها، متابولیت ها و مواد تشکیل دهنده بدن و بیماری های مختلف ناشی از آن هاست.

 

٢) ژنتيك انسانی:

ژنتيك انسانی، شاخه­ای از علوم پزشكی است كه شامل تشخيص و مديريت اختلالات ارثی است.

 

٣) بيوتكنولوژی پزشكی

بيوتكنولوژی پزشكی، شاخه ای از علوم پايه پزشكی است، كه دانش آموختگان آن به منظور بهينه سازی محيط و شاخصه­های سلامت انسان­ها، با بهره­گيری از بيولوژی سلولی مولكولی،مهندسی ژنتيك و با استفاده از بافت ها، برای حل مشكلات بهداشتی و توليد محصولاتی نظير واكسن ها، كيت­های تشخيصی و… فعاليت دارند.

فارغ التحصيلان، می­ توانند در آزمايشگاه ها و مراكز تحقيقاتی تدريس كنند یا در صنعت بیوتکنولوژی مشغول به کار شوند. همچنین فارغ التحصيلان ژنتيك انسانی می ­توانند در پزشكی قانونی نيز فعاليت كنند.

 

ب) علوم آزمايشگاهی 2:

 

١) هماتولوژی:

هماتولوژی، علمی است كه به مطالعه خون و اختلالات آن می پردازد.

 

2) ايمنولوژی:

ايمنولوژی، علمی است كه به مطالعه سيستم ايمنی می­پردازد. اين علم، يك شاخه بسيار مهم از علوم پزشكی و زيست شناسی  است.

 

فارغ التحصيلان، می­توانند در آزمايشگاه­های تشخيص طبی، تدريس، تحقيق و پژوهش، بانك خون، شركت های واكسن و سرم سازی (ايمنولوژی) و… فعاليت كنند.

 

پ) علوم آزمايشگاهی 3:

 

١) انگل شناسی:

انگل شناسی، به مطالعه ی موجودات زنده ای می پردازد که در سطح خارجی يا داخل بدن موجودات زنده ديگر زندگی میكنند و از میزبان خود تغذیه می کنند. اين علم، همچنين به رابطه و رفتار بین موجودات با ميزبانان خود میپردازد.

 

٢) قارچ شناسی:

شاخه­ای از زيست شناسی است كه با مطالعۀ قارچ­ها در زمينه خصوصيات ژنتيكی، زيست شيميايی،  آرايه شناسی و استفاده آن­ها برای انسان (مانند پنیسيلين)، خوراك و… سروكار دارد.

 

3) ويروس شناسی:

به بررسی ويروس­ها ، شكل و ساختمان آن­ها، ژنتيك، ويروس­ها و ساير خصوصيات آن­ها می­پردازد.

 

فارغ التحصيلان، می توانند در آموزشگاه های مختلف تدريس کنند یا در آزمايشگاه ­های تشخيص طبی، شركت­ها و کارخانه های تولید واكسن و دارو…، به عنوان نیروهای متخصص استخدام شوند.

 

مرجع

 

• gaam.com
• darwino.ir

 

جمع آوری محتوا و ویراستاری: مریم کمالی پور