چاقی، دیابت و سرطان دستگاه گوارش اغلب با رژیم غذایی ناسالم مرتبط هستند. با این حال، مکانیسم های مولکولی مسئول این موضوع، به طور کامل شناخته نشده اند. محققان به نگرش های جدیدی دست یافته اند که به درک بهتر این ارتباط کمک می کند. این یافته ها مبنای مهمی برای توسعه درمان های غیر تهاجمی فراهم می کنند و منجر به کشف ارتباط جدید بین رژیم غذایی، سلول های بنیادی روده و بیماری ها می شود که در مجله علمی آسو در این مطلب بطور کامل به بررسی آن می پردازد.
خب حالا داستان چیه؟
اهمیت روده در بدن
روده، برای حفظ تعادل انرژی ما ضروری است و در واکنش سریع به تغییرات تغذیه و تعادل مواد مغذی نقش دارد. روده، این کار ها را با کمک سلول های خودش که در جذب ذرات غذا یا ترشح هورمون ها تخصص پیدا کرده اند، انجام می دهد. در انسان بالغ، سلول های روده هر پنج تا هفت روز یک بار بازسازی می شوند. توانایی تجدید و توسعه مداوم انواع سلول های روده از سلول های بنیادی آن، برای سازگاری طبیعی سیستم گوارش بسیار مهم است. با این حال، رژیم غذایی طولانی مدت سرشار از قند و چربی، این سازگاری را مختل می کند. در نتیجه می تواند در ایجاد چاقی، دیابت نوع 2 و سرطان دستگاه گوارش نقش داشته باشد.
مکانیسم های مولکولی مربوط به این ناسازگاری، بخشی از زمینه تحقیقاتی هایکو لیکرت و گروهش در هُلم هولتز و دانشگاه فنی مونیخ است. دانشمندان فرض می کنند که سلول های بنیادی روده نقش ویژه ای در ایجاد این ناسازگاری دارند. محققان با استفاده از موش آزمایشگاهی، اثرات رژیم غذایی پر قند و چربی را بررسی کردند و آن را با گروه کنترل مقایسه کردند.
روش تحقیقاتی این تیم
از رژیم غذایی پر کالری تا افزایش خطر ابتلا به سرطان دستگاه گوارش
آنیکا بوچر، سرپرست این مطالعه، می‌گوید:” اولین چیزی که متوجه شدیم این بود که سایز روده کوچک در رژیم غذایی پر کالری به شدت افزایش می یابد. ما با تیم زیست شناس محاسباتی فابیان تیس در هُلم هولتز مونیخ همکاری داشتیم. در این همکاری، 27000 سلول روده ای را از موش های گروه کنترل و موش های تغذیه شده با رژیم پرچرب و با قند بالا بررسی کردیم. با استفاده از دستگاه هایی با تکنیک های جدید، دریافتیم که سلول‌های بنیادی روده تقسیم و تمایز می یابند. این عمل، در موش هایی که رژیم غذایی ناسالم داشتند، سریع تر رخ می دهد.”
محققان معتقدند علت این فرایند، تنظیم افزایشی مسیر های سیگنال دهی مربوطه است و با تسریع رشد تومور در بسیاری از سرطان ها مرتبط است. بوچر می‌گوید:” این یک رابطه مهم است، یعنی رژیم غذایی بر سیگنال های متابولیک تأثیر می‌گذارد و باعث رشد بیش از حد سلول های بنیادی روده می شود. در نتیجه منجر به افزایش خطر ابتلا به سرطان دستگاه گوارش می‌شود.”
با کمک این تکنیک که وضوح بالایی دارد، محققان قادر به مطالعه انواع سلول های کمیاب در روده هستند. در میان یافته های خود، آن ها توانستند نشان دهند که رژیم غذایی ناسالم باعث کاهش سلول های تولیدکننده سروتونین در روده می شود. این می تواند منجر به اینرسی روده یا افزایش اشتها شود. به علاوه، این مطالعه نشان داد که سلول های جذب کننده روده با رژیم غذایی پرچرب سازگار می شوند و عملکرد آن ها افزایش می یابد. بنابراین مستقیماً باعث افرایش وزن می‌شود.
نتیجه این تحقیقات
این تحقیق و سایر یافته ها منجر به درک جدیدی از مکانیسم های بیماری های مرتبط با رژیم غذایی پر کالری شدند. هایکو لیکرت، سرگروه این مطالعه، در جمع بندی نتایج می‌گوید:” آنچه ما دریافتیم اهمیت حیاتی توسعه درمان‌های غیرتهاجمی است. تا به امروز، هیچ رویکرد دارویی برای پیشگیری، توقف یا معکوس کردن چاقی و دیابت وجود ندارد. فقط جراحی باعث کاهش وزن دائمی می شود و حتی می تواند منجر به بهبود دیابت شود. با این حال، این جراحی ها تهاجمی، غیر قابل برگشت و برای سیستم مراقبت های بهداشتی پرهزینه هستند. درمان‌های غیرتهاجمی جدید می‌توانند برای مثال در سطح هورمونی از طریق تنظیم هدفمند سطح سروتونین اتفاق بیفتند. گروه پژوهشی این رویکرد و سایر رویکرد ها را در مطالعات بعدی بررسی خواهد کرد.
منابع
- Materials provided by Helmholtz Zentrum München – German Research Center for Environmental Health. Note: Content may be edited for style and length.
- Alexandra Aliluev, Sophie Tritschler, Michael Sterr, Lena Oppenländer, Julia Hinterdobler, Tobias Greisle, Martin Irmler, Johannes Beckers, Na Sun, Axel Walch, Kerstin Stemmer, Alida Kindt, Jan Krumsiek, Matthias H. Tschöp, Malte D. Luecken, Fabian J. Theis, Heiko Lickert, Anika Böttcher. Diet-induced alteration of intestinal stem cell function underlies obesity and prediabetes in mice. Nature Metabolism, 2021; 3 (9): 1202 DOI: 10.1038/s42255-021-00458-9
ترجمه: پرنیا محمدی | تولید محتوا و ویراستاری: پرنیا فواکهی
بیشتر بخوانید: ارتقاء سیستم ایمنی با رژیم غذایی
