دانشمندان به جهت بررسی واکنش مغز مادربزرگ‌ها به دیدن نوه‌هایشان، مغز آن ها را در حین مشاهده عکس‌های نوه‌های خود اسکن کردند. تصاویر لحظه‌ای نشان دهنده صمیمیت خارق العاده و پیوند نسبی خاص بود که در این مطلب در مجله علمی آسو، مقاله‌ی منتشر شده از این آزمایش را بررسی می کنیم.
بسیاری از افراد خوش شانس با مادربزرگ های دلسوز خود بزرگ می شوند. محققان می دانند، مادر بزرگ ها می توانند باعث رشد کودک به روش های منحصر به فرد و ارزشمندی شوند. جیمز ریلینگ، استاد انسان‌شناسی اموری و نویسنده اصلی این مطالعه است. نویسندگان مشترک این مطالعه مینوو لی، کاندیدای دکترا در دپارتمان انسان شناسی اموری، و امبر گونزالس، متخصص سابق تحقیقات اموری هستند.
خب حالا داستان چیه؟
اولین مطالعه بررسی عملکرد مغز مادربزرگ ها توسط مجموعه مقالات انجمن سلطنتی B منتشر شد. این مطالعه توسط محققان دانشگاه اموری انجام شده است.
جیمز ریلینگ می گوید: “تصاویر و داده ها بیانگر فعال شدن مناطقی از مغز است که با همدلی عاطفی مرتبط هستند. مادربزرگ ها هنگام دیدن عکس های نوه هایشان، احساسات آن ها را درک می کنند. اگر نوه آنها لبخند می زند، آنها شادی کودک را احساس می کنند. و اگر نوه آنها گریه می کند، درد و ناراحتی کودک را احساس می کنند.”
همچنین هنگام دیدن تصاویر فرزند بزرگسال توسط مادربزرگ ها؛ ناحیه‌ای از مغز که با همدلی شناختی مرتبط است، فعالیت قوی تری دارد. ریلینگ می‌گوید: کودکان خردسال دارای صفات تکامل یافته ای هستند که می توانند علاوه بر مغز مادر، مغز مادربزرگ را نیز تحت تاثیر قرار دهند. یک فرزند بالغ فاقد آن ویژگی است، بنابراین ممکن است واکنش عاطفی مشابهی را ایجاد نکند.”
لی می‌گوید: «من می‌توانم شخصاً با این تحقیق ارتباط برقرار کنم زیرا زمان زیادی را صرف تعامل با هر دو مادربزرگم کردم. هنوز لحظاتی را که با آنها داشتم به گرمی به یاد دارم. آنها همیشه از دیدن من بسیار استقبال می کردند و خوشحال بودند. به عنوان یک کودک، من واقعاً نمی فهمیدم چرا؟” لی اضافه کرد: «ما عملکرد مغز مادربزرگ‌ها را بررسی می کنیم زیرا ممکن است نقش مهمی در زندگی اجتماعی و رشد ما داشته باشند.» این جنبه رفتاری تا حد زیادی از حوزه علوم اعصاب کنار گذاشته شده است. شواهدی در علوم اعصاب برای یک سیستم جهانی مراقبت از والدی در مغز در حال ظهور است. این مطالعه به نقش مادربزرگ ها در این مسیر می پردازد.
پدر ها نقش پررنگ تری در تربیت فرزندان دارند یا مادربزرگ ها؟
مادران برای مراقبت از فرزندان خود نیازمند کمک هستند. چگونگی دریافت کمک در فرهنگ های جوامع مختلف بسیار متفاوت است.
ما اغلب تصور می‌کنیم که پدر ها مهم ترین مراقبان در کنار مادر ها هستند، اما این نظر همیشه درست نیست. ریلینگ می‌گوید: «در برخی موارد، مادربزرگ‌ها نقش موثر تری دارند.»
یکی از دلایل طول عمر زنان بعد از اتمام دوره بارداری، فراهم کردن مزایا و امکانات بسیار برای فرزندان و نوه هایشان است. این استدلال به «فرضیه مادربزرگ» شناخته شده است. شواهدی این فرضیه را تأیید می کند. برای مثال در جوامع سنتی، حضور مادربزرگ ها باعث کاهش فواصل بین زایمان دختران و افزایش تعداد نوه ها می شود. در جوامع مدرن تر، شواهد زیادی بیانگر تاثیر مثبت تعامل مادربزرگ ها با کودکان است. در واقع رفتار مادربزرگ ها با نوه هایشان می تواند به رشد سلامت تحصیلی، اجتماعی، رفتاری و جسمانی کمک کند.
شیوه تحقیقات این پروژه
برای این مطالعه، محققان به بررسی مغز مادربزرگ های سالم و ارتباط آن ها با خانواده‌هایشان پرداختند.
50 شرکت‌کننده در این پروژه، پرسش‌نامه هایی را درباره تجربیات خود به عنوان مادربزرگ تکمیل کردند. آن ها اطلاعاتی مانند مدت زمانی که با نوه های خود می گذرانند، فعالیت هایی که با هم انجام می‌دهند و میزان محبتی که نسبت به آنها دارند را یادداشت کردند.
همچنین مادربزرگ ها تحت تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) قرار گرفتند. تا محققان عملکرد مغز آن ها را هنگام مشاهده تصاویر نوه خود، یک کودک ناشناس، والدین همجنس نوه و یک بزرگسال ناشناخته بررسی کنند.
نتیجه گیری
نتایج مطالعه نشان داد، اکثر شرکت‌کنندگان در حین مشاهده تصاویر نوه های خود فعالیت بیشتری در نواحی مغزی مرتبط با همدلی و حرکت عاطفی نشان دادند.
در مادربزرگ هایی که خواهان مشارکت بیشتر در مراقبت از نوه هایشان بودند با مشاهده تصاویر نوه شان مناطق مغزی مرتبط با همدلی شناختی فعال می شود. در نتیجه این مطالعه نشان دهنده نقش پاسخ های مادربزرگ ها به نوه هایشان در یک سیستم جهانی مراقبت از والدین است. محققان خاطرنشان کردند این مطالعه، محدودیت هایی به همراه دارد. برای مثال اکثر شرکت‌کنندگان زنان سالم از نظر روحی و جسمی که مادربزرگ هایی با عملکرد بالا هستند، بودند.
این مطالعه راه را برای بسیاری از سوالات بیشتر باز می کند. لی می‌گوید: «امیدواریم در مراحل بعدی مطالعه به بررسی چگونگی عملکرد مغز پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در فرهنگ های مختلف بپردازیم. چالش اصلی که بسیاری از آنها گزارش کردند، اختلاف ارزش گذاری برخی رفتار ها بود. بسیاری از آن ها با والدین در مورد نحوه تربیت نوه هایشان و اینکه چه ارزش هایی باید در آنها القا شود، اختلاف نظر داشتند.
منبع
- Materials provided by Emory Health Sciences. Original written by Carol Clark. Note: Content may be edited for style and length.
- James K. Rilling, Amber Gonzalez, Minwoo Lee. The neural correlates of grandmaternal caregiving. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 2021; 288 (1963) DOI: 10.1098/rspb.2021.1997
مترجم: فائزه الیاسی | تولید محتوا و ویراستاری: مطهره تقی‌پور
بیشتر مطالعه کنید: بیولومینسانس چیست؟
