امروزه تمام محققان باید تا حدودی از علم جمع آوری، آنالیز، ارائه و تفسیر داده ها اگاه باشند که در این مطلب، هدف مجله علمی آسو معرفی رشته آمار با جزئیات هر چه تمام تر است.
نیاز دولت ها به به داده های سرشماری و همچنین اطلاعات در مورد انواع فعالیت های اقتصادی، انگیزه اولیه برای توسعه علم آمار را فراهم کرد. در حال حاضر نیاز به تبدیل مقادیر زیادی از داده های موجود به اطلاعات مفید در زمینه های مختلف، باعث پیشرفت های نظری و عملی در حوزه علم آمار شده است.
روش های آماری در علوم گوناگونی از جمله زیست شناسی، اقتصاد، بهداشت، روانشناسی، بازاریابی، مهندسی، آموزش، ورزش و… کاربرد دارند. بنابراین علاقمندان به سایر رشته ها نیز میتوانند در حوزه خود از علم آمار استفاده کنند. هر چند برای موفقیت در این حوزه بهتر است در علوم ریاضی و کار با رایانه، قوی باشید. امروزه در این رشته استفاده از نرم افزارهای گوناگون بسیار گسترش یافته است. بنابراین خلاقیت و ابتکار و دانش بالای کامپیوتری، تبدیل به دو ابزار ضروری در این رشته شده است.
دروس مقطع کارشناسی
مقطع کارشناسی آمار، ۴ ساله و دارای ۱۳۷ واحد درسی است که شامل ۲۲ واحد دروس عمومی، ۲۲ واحد دروس تخصصی، ۷۸ واحد دروس تخصصی، ۱۲ واحد دروس اختیاری و ۳ واحد پروژه است. این رشته در کارشناسی گرایش خاصی ندارد.
دروس پایه
ریاضی عمومی
مبانی اقتصاد
آمار و احتمال
مبانی جمعیت شناسی
فیزیک پایه
مبانی ریاضی
روش های آماری
مبانی جامعه شناسی
دروس تخصصی
ریاضی برای آمار
جبر خطی برای آمار
آنالیز ریاضی
مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی
احتمال و کاربرد آن
آمار ریاضی
روش های ناپارامتری
رگرسیون
طرح آزمایش ها
روش های نمونه گیری
فرایندهای تصادفی
روش های چند متغیری گسسته
سری های زمانی
زبان تخصصی
روش های پیشرفته آماری
روش های چند متغیری پیوسته
محاسبات آماری با کامپیوتر
کنترل کیفیت آماری
پروژه
گرایش های مقطع ارشد
آمار نظری :
این گرایش بر مبنای تئوریک می باشد و نسبت به سایر گرایش ها، ظرفیت بیشتری برای پذیرش دارد. این گرایش در دانشگاه های آزاد و پیام نور نیز ارائه می شود. در ایران در این گرایش تا مقطع دکترا امکان ادامه تحصیل وجود دارد. افرادی که در درس های آمار ریاضی ۱ و ۲ موفق عمل کنند میتوانند این گرایش را انتخاب کنند.
آمار اقتصادی و اجتماعی :
این گرایش بر مبنای استفاده از آمار در سایر علوم است. در ایران این گرایش مقطع دکترا ندارد. افرادی که در درس هایی مثل رگرسیون و طراحی آزمایش موفق عمل کنند، میتوانند این گرایش را انتخاب کنند.
آمار بیمه :
این گرایش بررسی کاربرد علوم آماری در حوزه بیمه است. ظرفیت بسیار محدودی در ایران دارد و مقطع دکترا نیز ندارد.
آمار زیستی :
یکی از گرایش های محبوب که زیر نظر وزارت بهداشت ارائه می شود و کاربرد علم آمار در زمینه علوم زیستی و پزشکی را بررسی می کند. این گرایش در ایران تا مقطع دکترا امکان ادامه تحصیل دارد.
آمار رسمی :
یکی از گرایش های نوپا است که فعلا فقط در دانشگاه علامه طباطبایی ارائه می شود. آمار رسمی بر جمع آوری اطلاعات و تولید اطلاعات متکی است. این گرایش در مورد آمار و اطلاعاتی است که توسط دولت یا مراجع ذیصلاح در چارچوب قوانین کشور تولید و منتشر می شود.
علم داده :
این گرایش به تازگی در چند دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می شود و مورد قبول وزارت علوم قرار دارد. این علم مبتنی بر یادگیری الگوریتم های بهینه سازی و کاربرد علم آمار برای مسائل در مقیاس بزرگ است.
آینده شغلی بعد از فارغ التحصیلی
معمولا هر سازمان دولتی یا خصوصی به یک آماردان نیاز دارد. بنابراین زمینه های متنوعی برای فعالیت کارشناسان آمار وجود دارد. البته موفقیت در این راه به برخورداری از مهارت های کاربردی آن، برخورداری از اطلاعات کافی در زمینه آماری مورد نظر و تقویت مهارت های فردی، بستگی دارد. زیرا همین جزییات است که افراد موفق یک راه را از دیگران متمایز می کند. در زیر به برخی از مواردی که کارشناسان آمار می توانند در آن ها به فعالیت بپردازند اشاره می شود :
طراحی آزمایش در تولیدات جدید و بهبود تولید
کنترل کیفیت آماری صنایع و سازمان ها
طراحی نمونه گیری و روش های اجرای آن در تحقیقات و پژوهش ها
بهبود نرم افزارها و تجزیه و تحلیل آنها
تعیین قیمت محصول
تعیین ریسک و میزان بازگشت سرمایه
مشاور علمی ( محیط زیست ، کشاورزی و …)
دفاع ملی ( دقت سلاح و استراتژی دفاع )
اپیدمیولوژی
مشاور پروژه و تحقیقات دانشجویان که می تواند به صورت شخصی یا ثبت شرکت انجام شود.
وظایف یک کارشناس آمار در بخش خصوصی یا دولتی
جمع آوری و آنالیز دیتا
شناسایی روند ها و روابط در دیتا ها
ابلاغ نتایج به ذینفعان
مشاوره استراتژی سازمانی و تجاری
کمک در تصمیم گیری
همانطور که بیان شد آمار زمینه های شغلی متنوعی دارد. این افراد میتوانند در سازمان ها مختلف مانند مرکز آمار ایران، سازمان برنامه و بودجه، ادارات بیمه، بانک ها، مراکز صنعتی و کارخانه ها، فرهنگ ارشاد اسلامی کشور، واحد های آماری وزارت خانه های مختلف اعم از کار، کشاورزی، بهداشت، اقتصاد و امور دارایی مشغول به کار شوند. بسیاری از کارشناسان آمار به تدریس هم علاقه مندند و به این کار نیز مشغول میشوند.
شغل آمارگر در لیست سریع ترین مشاغل در حال رشد در اداره آمار کار قرار دارد. طبق پیش بینی ها این شغل تا سال 2026 با رشد 33 درصدی همراه است. انتظار می رود مشاغل این حوزه 4.7 درصد رشد داشته باشند.
مهارت ها و توانایی های لازم
تحلیلی: برای یک کارشناس آمار توانایی آنالیز اطلاعات یک مهارت ضروری محسوب می شود. آمارگر باید از دقت بسیار بالایی برخوردار باشد.
فنی : استفاده از سیستم های رایانه ای، الگوریتم ها و سایر فناوری ها، در علم آمار غیر قابل اجتناب است. بنابراین یک کارشناس آمار باید دارای دانش و مهارت فنی قابل قبولی باشد.
مهارت های ارتباطی : متخصص بودن در علم ریاضیات و آمار برای یک آمارگر ضروری است اما کافی نیست. وی باید بتواند نتایج تحلیل های خود را به روش آسان و قابل فهم، هم کتبی هم شفاهی ارائه دهد.
مهارت های رهبری : آمارگر ها باید بتوانند نتایج خود را مطابق نظر سهامداران و مدیران آنالیز کنند. در واقع باید مثل یک رهبر فکر کنند تا بتوانند تغییرات بزرگ در سازمان و شرکت خود ایجاد کنند.
منابع
- https://phosphorapp.ir/معرفی-رشته-آمار/
- https://blog.faradars.org/رشته-آمار/
- https://www.britannica.com/science/statistics
جمع آوری و تولید محتوا: لاله دهقانی
به پروژه های باشگاه علمی آسو سر زدید؟
پروژه مرتبط با این مطلب: آمار زیستی و آنالیز آماری
