علیرضا مشاقی طبری بیوفیزیک دان و دانشمند پزشکی، استاد دانشگاه و پژوهشگر رسمی در دانشگاه لیدن است. او استاد چشم پزشکی دانشگاه فودان چین و مرکز بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران نیز می باشد. او به خاطر مشارکت هایش در تجزیه و تحلیل تک مولکولی (single-molecule) به کمک چپرون، تاخوردگی پروتئین ها و بیوفیزیک سیستم های پزشکی مشهور است.
پروفسور مشاقی در هیئت تحریریه ی ژورنال های زیر فعالیت می کند.
Scientific Reports
Nano Research
Frontiers in Physics
Trends in Analytical Chemistry
Systems & Synthetic Biology
علی رضا مشاقی طبری در ایران
علی رضا مشاقی در سال ۱۳۵۶ در بابل متولد شد. پدر و مادر او هر دو آموزگار بودند. وی تحصیلات دانشگاهی را از دانشگاه تهران و در رشته پزشکی آغاز کرد. وی همزمان در دو رشته شیمی و پزشکی تحصیل کرد. در ابتدا قانونی برای تحصیل همزمان در هر دو گرایش دانشگاهی وجود نداشت. علی رضا مشاقی به صورت غیر رسمی و با همکاری دانشگاه تهران، در کلاس های هر دو رشته شرکت می کرد. بعد از وضع شدن قانون مربوطه، توانست کارت دانشجویی بگیرد و فارغ التحصیل شود. وی دانش آموخته ی دانشگاه صنعتی شریف در فیزیک نیز می باشد.
تحصیلات
علی رضا مشاقی، پزشک، بیوفیزیکدان و شیمی دان است. او دانش آموخته ی دانشگاه های برتر ایران و جهان می باشد. مدارک علمی وی به صورت زیر است.
دکترای فیزیک، موسسه علوم نانو کاولی و دانشگاه صنعتی دلفت
فوق دیپلم در علوم مواد، ETH زوریخ
کارشناس ارشد فیزیک، دانشگاه صنعتی شریف
دکترای پزشکی (MD)، دانشگاه علوم پزشکی تهران
کارشناس ارشد بیوفیزیک دانشگاه تهران
کارشناسی شیمی، دانشگاه تهران
فعالیت علمی
مشاقی اولین مشاهده درگیری مستقیم چپرون را در حین تا خوردگی یک پروتئین انجام داد. این اثر که در Nature (رقابتی ترین ژورنال علمی دنیا) منتشر شد، یک معمای قدیمی در زیست شناسی را حل کرد. در سال ۲۰۱۷، او مدل جدیدی را برای چپرون DnaK گزارش داد. او به کشف عظیمی دست یافت. انس هکنبرگ در این باره می گوید: «این کشف، مدل عمل چندین دهه کتاب تکست را برای پروتئینی که مرکز بسیاری از فرآیندهای سلول ها است، زیر و رو می کند».
او و همکارانش دریافتند که chaperone DnaK می تواند قسمت های پروتئینی دچار تا شدگی بومی را تشخیص دهد و آنها را تثبیت کند. مشاقی و تیمش با الهام از آنالیز تک مولکولی پلیمرهای زیستی، چارچوب توپولوژی جدیدی را توسعه دادند. عنوان آن توپولوژی مداری (circuit topology) برای مطالعه چین‌خوردگی زنجیره‌های خطی است. محققان مرکز FOM AMOLF و دانشگاه هایدلبرگ نشان می دهند که پروتئین Hsp70 می تواند پروتئین‌های تا شده را با استفاده از یک درب متحرک به طور مکانیکی تثبیت کند. و در نتیجه از آنها در برابر استرس و آسیب محافظت می کند. این بینش در مورد اینکه چگونه پروتئین ها به یکدیگر کمک می کنند، دیدگاه جدیدی را در مورد عملکردهای سلولی متنوع ارائه می دهد. بنابراین می تواند منجر به درک بهتر بیماری هایی مانند سرطان و پارکینسون شود که در آن سیستم های پروتئینی غیر فعال مرکزیت دارند.
دیگر فعالیت های علمی
مشاقی همچنین در زمینه های دیگر در بیوفیزیک و بیوتکنولوژی از جمله بیوفیزیک غشایی و سنجش غشاء، فناوری نانوذرات و فناوری ارگان روی یک تراشه مشارکت داشت. به طور خاص، تیم مشاقی یکی از اولین کسانی بود که فناوری Organ Chip را به حوزه ویروس شناسی معرفی کرد. برای مثال، تیم او اولین مدل بیماری مبتنی بر تراشه را برای سندرم شوک هموراژیک ابولا مهندسی کرد. مشاقی همچنین در زمینه تحقیقات بین رشته ای در زمینه چشم پزشکی و پزشکی بالینی فعال است.
در سال ۲۰۱۷، او و همکارانش در هاروارد یک استراتژی ایمونوتراپی برای بهبود بقای پیوند قرنیه ایجاد کردند، کاری که توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد. این فعالیت امیدی برای بیماران مبتلا به بستر قرنیه ملتهب که معمولاً از نرخ بالای رد پیوند رنج می‌برند، ایجاد کرد. او به همراه همکارانش در استفاده از فناوری سلول های بنیادی، فناوری omics و رویکرد های بیوفیزیک سیستم ها در چشم پزشکی مشارکت داشتند. علاوه بر این، علیرضا مشاقی و تیمش در تحقیقات خود، فیزیک آماری و تشخیص پزشکی را به هم مرتبط می کنند. این پیوند بی سابقه بین فیزیک و پزشکی ممکن است امکان تشخیص زودهنگام و کارآمد برخی بیماری ها را فراهم کند.
افتخارات
علی رضا مشاقی در سال ۲۰۱۸، به خاطر پژوهش‌های بین‌رشته‌ای و تک مولکولی به عنوان کاشف سال انتخاب گردید.
علی رضا مشاقی جوایز متعددی دریافت کرده است، از جمله:
لوح تقدیر انجمن شیمی آمریکا
جایزه ی :
پژوهشگر جوان تیفاس آمریکا(TFOS Young Investigator Award)
بهترین مقاله ام دی پی ای سوییس
یک میلیون و دویست هزار دلاری سازمان پژوهش های ملی هلند (NWO)
مرکز دیستروفی عضلانی(MDA) آمریکا
منابع
جمع آوری محتوا و ویراستاری: عطیه حیدری
بیشتر بخوانید: پردیس ثابتی
