رشته ی جانور شناسی
زیست شناسی جانوری یکی از شاخه های زیست شناسی است که در مقطع کارشناسی دانشجو می پذیرد و امکان ادامه تحصیل آن، هم در گرایش های وزارت بهداشت و هم در گرایش های وزارت علوم وجود دارد. این رشته هم اکنون در دانشگاه های دولتی به صورت روزانه و شبانه و همچنین دانشگاه های آزاد و غیر انتفاعی ارائه می شود.
در زیست شناسی جانوری، تمام جنبه های علمی در شناخت جانوران، مانند رشد، تکامل جنین های جانوری، روند های تکاملی، رفتار، توزیع اکولوژی، طبقه بندی و تاکسونومی جانوران مطالعه می شوند.
معرفی
دانشمندان گمان می کنند که تقریبا ۸/۷ میلیون گونه روی زمین وجود دارد. آنان بر این باور اند که بین یک تا دو میلیون از این گونه ها حیوان هستند. وظیفه مشاهده و مطالعه این حیوانات بر عهده جانورشناسان است.
رشته زیست شناسی جانوری یکی از زیرمجموعه های زیست شناسی است که به بررسی نحوه زندگی، عملکرد و تولید مثل جانوران می پردازد.
در این مطلب، به رشته ی دانشگاهی جانور شناسی می پردازیم، با شاخه های مختلف آن آشنا می شویم، گرایش های ارشد آن را بیان می کنیم و همچنین راجع به مهارت های لازم یک جانورشناس صحبت می کنیم.
کارشناسی
کارشناسی جانور شناسی، به مدت ۳ الی ۴ سال در کشور های مختلف به طول می انجامد. در ایران، ۸ ترم دارد و شامل دروس عمومی، پایه (ریاضی، فیزیک و شیمی) و تخصصی (فیزیولوژی جانوری، جانورشناسی بی مهرگان، جانورشناسی مهره داران، حشره شناسی، انگل شناسی و غیره) می شود.
کارشناسی ارشد
دوره ی کارشناسی ارشد دوسال به طول می انجامد. دو ترم اول واحد های تئوری ارائه می گردند و دو ترم آخر دانشجویان بر روی پایان نامه ی خود کار می کنند.
گرایش های وزارت علوم
فیزیولوژی جانوری: به مطالعه ی نحوه ی زندگی، تغذیه، متابولیسم، عملکرد های بدنی اندام های مختلف جانوران می پردازد.
بیوسیستماتیک جانوری: به مطالعه ی تنوع زیستی جانوری و روابط تکاملی خویشاوندی جانوران در طول دوره های تکاملی می پردازد.
زیست شناسی سلولی و تکوینی: از گرایش های نوپا در علم زیست شناسی که به مطالعه ی جانوران از زمان لقاح و تولد تا تولید مثل و مرگ می پردازد. این گرایش در پیشرفت علومی همچون زیست شناسی سلولی مولکولی، ژنتیک، کالبد شناسی، جنین شناسی، فیزیولوژی، فرایند های تولید مثلی، سرطان شناسی و غیره، بسیار موثر است.
رفرنس های وزارت علوم
فیزیولوژی جانوری
1 – فیزیولوژی پزشکی گایتون (جلد 1و 2) 2 – جانورشناسی بی مهرگان هیکمن 3 – جانورشناسی مهره داران هیکمن 4 – جانورشناسی مهره داران توماس اوور 5 – جانورشناسی مهره داران جمشید درویش 6 – کالبدشناسی مقایسه ای مهره داران جورج سی کنت – لری میلر 7 – جانورشناسی منیژه کرمی
جانورشناسی
1-جانورشناسی بی مهرگان و مهره داران- هیکمن 2- جانورشناسی (Barnez ) 3 – جانورشناسی، دکتر منیژه کرمی 4 – جانورشناسی عمومی، دکتر طلعت حبیبی
تکوین جانوری
1- جنین شناسی- دکتر مشایخی- انتشارات دانشگاه گیلان 2-بافت شناسی- جان کوئیرا 3-زیست شناسی تکوینی (بافت شناسی و جنین شناسی)- سمیه عرب زاده- مدرسان شریف
4- بافت شناسی پایه، لوئیز سی جان کوئیرا، ترجمه شارقی قهرمان 5- جنین شناسی، کاظم پریور 6- بافت شناسی انسانی پایه، محمد صادق رجحان 7- بافت شناسی جانوری، دکتر شمس لاهیجانی 8- بافت شناسی پایه جان کوئیرا 9- زیست شناسی تکوینی اسکات گیلبرت
مجموعه زیست شناسی
1 – بیولوژی کمپل، ترجمه آقای میرحبیبی و پویان
زبان
1- 504 لغت 2 – کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشته زیست شناسی (English for the students of biology)، تالیف حیدر آقابابا، انتشارات سمت. 3 – کتاب (A scientific English textbook for biology students)، تالیف عیسی جرجانی، انتشارات علوم کشاورزی.
در اینجا دروس امتحانی و منابع پیشنهادی برای آزمون کارشناسی ارشد آورده شده است. داوطلبان بایستی گرایش دلخواه خود را انتخاب نمایند و مطابق با اهمیت هر درس به مطالعه بپردازند. ضریب هر یک از دروس در گرایش های مختلف در «دفترچه ی راهنمای ثبت نام کارشناسی ارشد» موجود است.
گرایش های وزارت بهداشت
افرادی که مدرک کارشناسی زیست جانوری دارند، می توانند در رشته های زیر در آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، شرکت کنند. دروس امتحانی و ضریب آن ها برای شرکت در امتحان مربوط به هر یک از این موارد در «دفترچه ی راهنمای ثبت نام کارشناسی ارشد ویژه گروه علوم پزشکی» موجود میباشد.
- علوم تشریحی
- فیزیولوژی
- اکولوژی انسانی
- ایمنی شناسی پزشکی
- بیوشیمی بالینی
- هماتولوژی
- ژنتیک انسانی
- نانو فناوری پزشکی
- زیست فناوری پزشکی
- سم شناسی
- ویروس شناسی پزشکی
- انگل شناسی پزشکی
- قارچ شناسی پزشکی
- کنترول مواد خوراکی و آشامیدنی
- بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها
- ترکیبات طبیعی و دریایی
- ارزیابی فناوری سلامت(HTA)
- علوم تغذیه
- مهندسی بهداشت محیط
- پدافند غیرعامل در نظام سلامت
- تاریخ علوم پزشکی
- سلامت و رفاه اجتماعی
- کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
مهارت های مورد نیاز
اگر می خواهید در این راه مشغول شوید، باید بدانید که پشتکار، علاقه، صبر، حوصله و امید در این راه بسیار حائز اهمیت است. زیرا این علم، علمی تجربی است. کسب موفقیت نیازمند مطالعه ی بالا و فراگیری مهارت های لازم است. جهت کسب مهارت، دانشجویان می توانند در پروژه های تحقیقاتی شرکت کنند.
فرصت های شغلی
کار در آزمایشگاه های تحقیقاتی مانند انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات غدد درون ریز، متابولیسم و غیره برای کارشناسان ارشد ممکن است.
فارغ‌التحصیلان می توانند به عنوان مدرس در مدرسه و دانشگاه مشغول به کار شوند.
جانورشناسان، محققانی هستند که حیوانات را در اسارت یا زیستگاه آزاد خود مطالعه می کنند و می توانند در سازمان حفاظت از محیط زیست و باغ وحش ها، جهت مطالعه ی رشد و تولید مثل جانوران یا حفاظت از گونه های در حال انقراض، مشغول به کار شوند.
فارغ‌التحصیلان با مدرک دکتری، می توانند مدیریت یک آزمایشگاه تحقیقاتی را بر عهده گیرند.
منابع
- sanjesh.org
- sanjeshp.ir
- unity.edu
- duntelco.com
- heyvagroup.com
- 3gaam.com
جمع آوری محتوا و ویراستار: عطیه حیدری
