تکنیک آزمایشگاهی SRID
در این مطلب سعی شده یکی از پرکاربرد ترین تست های آزمایشگاهی که در حال حاضر در آزمایشگاه های تشخیص طبی استفاده می شود را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. بنابراین در ادامه با کلیات تست آزمایشگاهی SRID، مزایا، معایب و چالش های این تکنیک آشنا می شوید. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
سیستم ایمنی دارای دو بخش به نامهای ایمنی ذاتی و ایمنی اکتسابی میباشد. ایمنی اکتسابی دارای دو بخش مهم یعنی ایمنی هومورال و ایمنی سلولی است. لنفوسیتهای B نقش تولید و ترشح ایمونوگلوبین‌ها را در قسمت ایمنی هومورال بر عهده دارند. کمبود آنتی بادی، شایع‌ترین نوع نقص‌های اولیه ایمنی است که به علت عدم تمایز لنفوسیتهای B در مغز استخوان و یا بافت‌های لنفی محیطی و به دنبال آن عدم توانایی لنفوسیتهای B برای ترشح پادتن به میزان کافی و یا با کیفیت مطلوب رخ میدهد. بیماران مبتلا به کمبود اولیه آنتی بادی مستعد ابتلا به انواع عفونت‌های باکتریایی هستند.
خب حالا داستان چیه؟
در آزمایشگاه های تشخیص طبی اولین آزمایش برای بررسی عملکرد لنفوسیتهای B اندازهگیری ایمونوگلبولین‌های سرم است. سنجش کمّی IgA، IgG وIgM با روشهای ELISA و یا SRID در تشخیص کمبود ایمونوگلبولینها مفید میباشد. در بررسی لنفوسیتهای B، الکتروفورز پروتئینهای سرم، ایمونوالکتروفورز و ایمونوفیکساسیون الکتروفورز حساسیت و توانایی کافی سنجش کمّی را ندارند. در مطالعات واکسنهای آنفلوآنزا نیز برای سنجش استاندارد قدرت واکسنها از این روش استفاده میشود.
روش انجام تست SRID
ایمونو دیفیوژن تک شعاعی تکنیکی است که به طور گسترده برای برآورد کمّی آنتی ژنها مورد استفاده قرار میگیرد. آنتی بادی با مشخصات شناخته شده به طور مساوی در ژل آگار توزیع میشود و نمونهای حاوی آنتیژن مورد نظر در چاه درون ژل قرار میگیرد. سپس آنتیژن بهصورت شعاعی از چاه پخش میشود و یک حلقه رسپیتین در نقطه تعادل آنتی بادی و آنتی ژن تشکیل میشود. غلظت آنتیژن با اندازهگیری قطر حلقههای رسپیتین و برون یابی با استفاده از منحنیهای استاندارد تعیین میشود. حساسیت این روش در حدود ۱۰ میلیگرم در دسیلیتر است.
-
مزایا و معای تکنیک SRID:
این تکنیک به طور گسترده برای اندازهگیری کمّی بسیاری از پروتئینها استفاده میشود و کاربرد زیادی دارد که علت آن را می‌توان به عدم نیاز به وسایل اختصاصی برای واکنش دانست. این شیوه بر مکانیسم ساده‌ای استوار است و با توجه به نیاز محقق برای تشخیص و سنجش آنتی ژن استفاده میشود. از طرفی ایمونودیفیوژن تک شعاعی بر پایهی واکنش‌های شیمیایی است در نتیجه به زمان نسبتا طولانی نیاز دارد.
-
چالشها:
SRID روش سنجش استاندارد قدرت واکسنهای آنفلوآنزا به مدت چندین دهه بوده است. اما معایب ذاتی آن در سنجش واکسنها، مثل حساسیت پایین، توان کم و نیاز به معرفهای سالانه جایگاه آن را به خطر انداخته است. به همین دلیل چندین روش جایگزین پیشنهاد شده و مورد بررسی قرار گرفتهاند.
سنجش ایمونوبلاتینگ جدید بر اساس آنتی بادی جهانیH7 توسعه داده شدهاست و با روش سنتی ایمونودفیوژن شعاعی برای آنالیز قدرت واکسنهای کاندید H7N9 مقایسه شده است. این روش جدید در مقایسه با تست SRID حساستر و سریعتر است. البته ما همواره به دنبال تکنیکهایی جدیدتر و دقیق‌تر نیز هستیم.
مرجع
- www.Synbiosis.com
- www.Journals.plos.org
جمع آوری محتوا و ویراستاری: عطیه حیدری
