بیوشیمی، در واقع کاربرد شیمی، برای مطالعه فرآیند های بیولوژیکی در سطح سلولی و مولکولی است. این شاخه از علم، بر روی آنچه در داخل سلول‌ های ما اتفاق می ‌افتد و بر روی اجزای سلولی مانند: پروتئین ‌ها، لیپید ها، اندامک‌ ها و… تمرکز می کند. منابع بسیار جامعی در زمینه بیوشیمی موجود است؛ که از جمله آن ها می توان به: بیوشیمی استرایر، هارپر، لنینجر، دولین و… اشاره کرد.

بیوشیمی استرایر

این کتاب، به مدت 40 سال است که نقش مهمی را در آموزش بیوشیمی ایفا کرده است. در حقیقت، این کتاب بهترین تکنیک ها و پیشرفت های تحقیقاتی را پوشش می دهد. بیوشیمی استرایر، نوشتار و گرافیکی فوق العاده واضح و روانی را ارائه کرده است. این کتاب، در ابتدا توسط “لوبرت استرایر” نوشته شد و توسط W. H. Freeman در سال 1975 منتشر شد.

کتاب بیوشیمی استرایر، اغلب به عنوان یک کتاب درسی کارشناسی یا مرجع، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کتاب، در ویرایش‌ های قبلی به تدریج با اضافه شدن مطالب جدید و بخش‌ های نوین، به یکی از منابع مهم آموزش بیوشیمی تبدیل شده است. می توان گفت این کتاب، برای دانشجویان و اساتید رشته های علوم زیستی، کاملا آشنا است. همچنین، در اغلب دانشگاه‌ های معتبر دنیا از این منبع، استفاده می‌شود. از ویژگی‌ های مهم این کتاب، بیان روان و تصاویر واضح آن است؛ که به فهم عمیق مطالب کمک شایانی می‌کند. این کتاب، همچنین منبع مهمی برای آزمون ‌های ورودی کارشناسی ارشد و دکترای محسوب می شود. بیوشیمی استرایر، دارای فصل ‌های مختلفی بوده و مطالب متنوعی از جمله: بررسی ترکیب و ساختار پروتئین ‌ها، بررسی تکامل و بیوانفورماتیک، مسیر های انتقال پیام، چرخه ‌های مختلف زیستی و… را پوشش می‌دهد.

این کتاب شامل هفده فصل است که عبارتند از:

فصل 1: بیوشیمی علم در حال پیشرفت
فصل2: ترکیب و ساختار پروتئین
فصل 3: بررسی پروتئین ها و پروتئوم ها
فصل 4: DNA و RNA و جریان اطلاعات ژنتیکی و بیوشیمی علم در حال پیشرفت
فصل5: بررسی ژن ها و ژنوم
فصل 6: بررسی تکامل و بیوانفورماتیک
فصل7: هموگلوبین تصویری از عملکرد یک پروتئین
فصل 8: آنزیم ها مفاهیم بنیادی و سینتیک
فصل9: راهکار های کاتالیتیک
فصل 10: استراتژی های تنظیمی
فصل11: کربوهیدرات ها
فصل 12: لیپید ها و غشاهای سلول
فصل13: کانال ها و پمپ های غشایی
فصل 14: مسیر های انتقال پیام
فصل15: متابولیسم مفاهیم بنیادی و طراحی
فصل16: گلیکولیز و گلوکونئوژنز
فصل 17: چرخه اسید سیتریک

لوبرت استرایر

وی در سال 1938، در تیانجین چین، متولد شد. لوبرت استرایر، استاد زیست شناسی سلولی ، در دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد است. استرایر، مدرک کارشناسی و M.D خود را، در سال 1957، از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. همچنین، وی در سال 2007 مدال ملی علم را در مراسمی در کاخ سفید، از پرزیدنت بوش دریافت کرد. او قبل از پیوستن به گروه بیوشیمی دانشگاه استنفورد، در سال 1963، به عنوان پژوهشگر در گروه فیزیک دانشگاه هاروارد مشغول به کار شد. استرایر، سپس در آزمایشگاه بیولوژی مولکولی MRC در کمبریج انگلستان، شروع به فعالیت کرد. او در سال 1969، استاد بیوفیزیک و بیوشیمی مولکولی دانشگاه ییل شد. رابرت استرایر پس از آن در سال 1976 به استنفورد بازگشت تا ریاست گروه جدیدی از شاخه زیست شناسی را بر عهده بگیرد.

کتاب های دیگر نویسنده:

لوبرت استرایر، علاوه بر نگارش کتاب بیوشیمی استرایر، کتاب “کربوهیدرات ها” و ” هموگلوبین” و… را نیز نوشته است. علاوه بر آن کتاب های زیر نیز نوشته وی هستند:

Biochemistry: A Short Course

Saplingplus for Biochemistry

Molecular design of life

Student Companion for Biochemistry: A Short Course

مترجمین کتاب بیوشیمی استرایر

دکتر علیرضا خوشدل، دکتر جواد محمد نژاد، دکتر سالار بختیاری، دکتر کریمه حقانی و دکتر پروین پاسالار، مترجمین این کتاب هستند.

دکتر کریمه حقانی

دانشیار بیوشیمی بالینی گروه بیوشیمی، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایلام هستند.

دکتر جواد محمد نژاد

از جمله کتاب هایی که دکتر جواد محمد نژاد ترجمه کرده اند؛ می توان بیوشیمی تیتز، دولین، بیوشیمی برای پرستاری، اصول بیوشیمی لنینجر 2021 را نام برد. دکتر محمد نژاد، عضو هیئت علمی گروه مهندسی علوم زیستی دانشگاه تهران است. وی به واسطه ترجمه کتاب های دولین و تیتز، رتبه اول شانزدهمین و هفدهمین جشنواره کتاب سال را کسب کرد. دکتر محمد نژاد در سال 1387، برگزیده جشنواره ممتازین و مخترعین بسیجی شد. وی از سال 1384 نیز به عنوان مدرس بیوشیمی و سلولی مولکولی، در آموزشگاه ها مشغول به تدریس است.

دکتر علیرضا خوشدل

دکتر خوشدل مدرک دکتری بیوشیمی خود را از دانشگاه تربیت مدرس تهران دریافت کردند. ایشان ، علاوه بر بیوشیمی استرایر، به ترجمه کتاب های: بیوشیمی هارپر 2021، سلولی کوپر با دیدگاه مولکولی و… نیز پرداخته اند.

دکتر سالار بختیاری

دکتر سالار بختیاری نیز، کتاب های بیوشیمی بالینی هنری_ دیویدسون2017، بیوشیمی هارپر و… را ترجمه کرده اند. وی استادیار،دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایلام است.

دکتر پروین پاسالار

دکتر پروین پاسالار علاوه بر بیوشیمی استرایر، کتاب بیوشیمی هارپر را نیز ترجمه کرده اند. وی در حال حاضر، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران است. همچنین، سمت سرپرستی مرکز پژوهش های علمی دانشجویان و مرکز استعداد های درخشان دانشگاه علوم پزشکی تهران، بر عهده ایشان است.

همه این مترجمین گرامی، از اساتید، تلاشگران و علاقه مندان به رشته بیوشیمی می ‌باشند. این افراد، سعی کرده اند که با رعایت کامل امانت ‌داری و حفظ  مطالب اصلی کتاب، مطالب آن را برای مخاطبان، به ‌صورت روان و واضح، ارائه نمایند.

منابع:

• https://peoplepill.com/people/lubert-stryer
• https://www.dkg.ir
• https://ketabnews.com
• https://semums.ac.ir

جمع آوری محتوا: مریم کمال پور