وقتی به تکامل انسان فکر می کنیم، ذهن ما به میلیون ها سال قبل بر می گردد که چگونه انتخاب طبیعی باعث تولید انسان امروزی شد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که با وجود تکنولوژی مدرن و صنعتی شدن، انسان ها همچنان در حال تکامل هستند.
دکتر Virpi Lummaa، استاد دانشگاه تورکو واقع در فنلاند است. او به Gizmodo گفت: این باور که تکامل مدت ها قبل اتفاق افتاده است، یک اشتباه رایج است. نه تنها هنوز انسان ها در حال تکامل هستند، بلکه این فرایند حتی سریعتر از قبل در حال انجام است. از 10000 سال گذشته تاکنون جهش های ژنتیکی و انتخاب های طبیعی سرعت تکامل انسان ها را افزایش دادند. سرنخ هایی وجود دارد که نشان می دهد، انسان ها به تکامل خود ادامه می دهند.
1- انسان ها همچنان شیر می نوشند.
با توجه به گذر زمان از دوران پیدایش انسان، زمانی که ما از شیر مادرانمان جدا می‌شدیم، ژن تنظیم هضم لاکتوز دیگر بیان نمی شد. اما زمانی که انسان شروع به اهلی کردن گاو ها، گوسفند ها و بز ها کرد، نوشیدن شیر به یک منبع غذایی مفید تبدیل شد. این رفتار انسان ها جهش ژنتیکی در افراد مختلف را به همراه داشت. این جهش ژنتیکی سبب فعال شدن دوباره ژن تنظیم کننده هضم لاکتوز شد و به فعالیت خود ادامه داد.
این ژن برای اولین بار در سال 2002 در جمعیتی از شمال اروپا که بین 6000 تا 5000 سال پیش زندگی می کردند، شناسایی شد. در حال حاضر جهش ژنتیکی برای هضم شیر در بیش از 95 درصد از نوادگان شمال اروپا وجود دارد. علاوه بر این، مطالعه ای در سال 2006 نشان می دهد که تحمل به لاکتوز در حال تکامل است. این بار این جهش در 3000 سال پیش در شرق آفریقا ایجاد شد.
2- از دست دادن دندان عقل
اجداد ما آرواره های بسیار بزرگتری نسبت به ما داشتند که به آنها کمک می کرد غذا هایی مانند ریشه، آجیل و برگ را بجوند. همچنین می توانستند گوشتی را که می‌خوردند با دندان هایشان به راحتی تکه تکه کنند. همه ی این کار ها منجر به فرسایش دندان هایشان می‌شد که نیاز به تعویض داشتند. اعتقاد بر این است، دندان عقل جز دندان های آسیاب اولیه است که پاسخ تکاملی برای سازگاری با عادات غذایی اجداد ما ایجاد کرده است.
درحال حاضر ما وسایلی برای قسمت کردن غذا به قطعات کوچک تر داریم پس وعده های غذایی ما نرم تر و راحت تر جویده می‌شوند. به همین دلیل است که دندان های عقل اغلب کاربردشان پنهان می‌شود و دیگر کاربرد نخواهند داشت. برخلاف آپاندیس، دندان عقل به اندام های وستیجیال تبدیل شده است. یک تخمین می گوید 35 درصد از مردم بدون دندان عقل متولد می شوند و ممکن است آنها به طور کلی در آینده ناپدید شوند.
3- ما در برابر بیماری های عفونی مقاومت می کنیم.
در سال 2007، گروهی از محققان به دنبال نشانه هایی از تکامل اخیر، 1800 ژن را شناسایی کردند. این ژن ها از 40000 سال گذشته در انسان رایج شده‌اند، که بسیاری از آنها نقش دفاعی در برابر بیماری های عفونی مانند مالاریا دارند. بیش از دوازده واریانت ژنتیکی جدید برای مبارزه با مالاریا به سرعت در بین مردم آفریقایی در حال گسترش است. مطالعه دیگری نشان داد که انتخاب طبیعی باعث منفعت بیشتر شهرنشینان می شود. زندگی در شهرها یک واریانت ژنتیکی ایجاد کرده است که انسان در برابر بیماری هایی مانند سل و جذام مقاومت بیشتری داشته باشد. دکتر ایان بارنز، زیست‌شناس تکاملی در موزه تاریخ طبیعی لندن است. او در بیانیه‌ای در سال 2010 می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد این نمونه ای زیبا از تکامل باشد. توسعه شهرها به عنوان یک نیروی انتخابی، اهمیت یک جنبه بسیار جدید از تکامل ما را به عنوان یک گونه نشان می دهد.»
4- مغز ما در حال کوچک تر شدن است.
ممکن است عده ای از ما این مسئله را باور کنیم که مغز های بزرگ، ما را باهوش تر از بقیه حیوانات می‌کند. اما جالب است بدانید مغز ما در 30000 سال گذشته تاکنون در حال کوچک تر شدن است. حجم متوسط مغز انسان از 1500 سانتی متر مکعب به 1350 سانتی متر مکعب کاهش یافته است که مقداری معادل اندازه یک توپ تنیس است.
چندین نتیجه متفاوت در مورد دلیل این امر وجود دارد. گروهی از محققان گمان می کنند که کوچک تر شدن مغز ما به این معنی است که ما در واقع احمق می شویم (یعنی پایین آمدن بهره هوشی). از نظر تاریخی، اندازه مغز با بزرگ تر شدن و پیچیده تر شدن جوامع کاهش می یابد. این موضوع نشان می‌دهد شبکه ایمنی جامعه مدرن همبستگی بین هوش و بقا را نفی می کند.
اما یک فرضیه دیگر وجود دارد که مخالف کاهش بهره هوشی انسان ها است؛ طبق این فرضیه مغز های کوچک تر کارایی بیشتری دارند. همچنین نشان می دهد که کوچک تر شدن مغز انسان ها باعث کارایی بهتر با سرعت بیشتر در فضای کمتر می شود. نظریه‌ای دیگری نیز وجود دارد که مغز های کوچک تر یک مزیت تکاملی هستند زیرا آنها رفتار تهاجمی کمتری از خود نشان می دهند. درواقع به انسان ها این امکان را می‌دهند که برای حل مشکلات با یکدیگر گفت و گو کنند.
5- برخی از انسان ها چشمان آبی دارند.
در اصل، همه ما چشم های قهوه ای داشتیم. اما حدود 10000 سال پیش، در شخصی که در نزدیکی دریای سیاه زندگی می کرد، یک جهش ژنتیکی رخ داد. این جهش ژنتیکی سبب تغییر رنگ چشم های این فرد از رنگ قهوه ای به رنگ آبی شد. اما هنوز دلیل تداوم انسان های دارای چشم های آبی تا حدودی یک راز باقی مانده است. یک نظریه این است که آنها به عنوان نوعی تست پدری عمل می کنند.
برونو لانگ، نویسنده ارشد تحقیق، در مورد رشد چشم آبی ها در سال 2006 است. او به نیویورک تایمز گفت: فشار تکاملی شدیدی بر روی بشر وجود دارد تا صفت چشم آبی بودن را حفظ کنند. تقریبا غیر ممکن است نسل بعدی دو فرد چشم آبی، نوزادی با چشم قهوه ای باشد. همچنین اجداد مذکر چشم آبی ما ممکن است تمایل بیشتری به زنان دارای چشم های آبی به عنوان راهی برای اطمینان از وفاداری باشند. او تا حدی توضیح می دهد که چرا مردان چشم آبی زنان چشم آبی را در مقایسه با زنان چشم قهوه ای جذاب تر ارزیابی کردند. در حالی که زنان و مردان چشم قهوه ای چنین عقیده ای نداشتند.
منبع
تولید محتوا و ویراست: مطهره تقیپور | مترجم: فائزه الیاسی
بیشتر بخوانید: تکامل دهان و دندان انسان
